მარტოხელა დედების დახმარება ევროპაში და რეკომენდაციები ქართველ მარტოხელა დედებს

რატომ უნდა ვისწრაფოდეთ ევროპისაკენ? დღეს წარმოგიდგენთ ერთ მაგალითს, თუ როგორ ზრუნავენ ევროპაში საზოგადოების ერთ-ერთი ყველაზე მოწყვლადი ჯგუფის უფლებებზე. ქვემოთ მოცემულ სტატიაში განვიხილავთ სამი ევროპული ქვეყნის მიერ მარტოხელა დედებისათვის გამოყოფილ სახელმწიფო დახმარებებს 2025 წლის მდგომარეობით და შევადარებთ მათ საქართველოს რეალობას.

მიუხედავად იმისა, რომ ევროკავშირის სხვადასხვა ქვეყნებში მარტოხელა დედებისთვის არსებული დახმარებები მნიშვნელოვნად განსხვავდება, საერთო მიზანი ერთნაირია: ოჯახების ფინანსური მხარდაჭერა, სოციალური სამართლიანობა და ბავშვების კეთილდღეობის უზრუნველყოფა.

 საფრანგეთი:

• ოჯახის შემოსავლის დამატება — მინიმუმ 3 შვილის მქონე ოჯახებისთვის, შემოსავლის მიხედვით — მაქს. 289.98 €/თვეში;
• ოჯახის დახმარების დანამატი — ბავშვზე, რომელიც არ იღებს საკმარის მხარდაჭერას მეორე მშობლისგან — მაქს. 261.06 €/თვეში;
• გრძელვადიანი შვებულება მარტოხელა დედებისთვის, მეტი მოქნილობისთვის სამუშაოსა და ოჯახურ მოვალეობებს შორის.

გერმანია:

• ბავშვის დახმარება — 255 €/თვეში თითოეულ ბავშვზე;
• Elterngeld (მშობლების ფული) — მშობლებისათვის, რომლებიც ტოვებენ სამსახურს ბავშვის მოვლის გამო; შემოსავლის ზღვარი: ≤175,000 €/წელიწადში;
• Kindergeldzuschlag (ბავშვის ფულის დანამატი) — დამატებითი 25 €/თვეში დაბალშემოსავლიანი ოჯახებისათვის;
• დამატებითი შვებულების დღეები ბავშვის ავადმყოფობისას მარტოხელა მშობლებისთვის.

 შვედეთი:

•  480 დღე ანაზღაურებადი მშობელთა შვებულება — მოქნილი გადანაწილებით, მათ შორის ბებია-ბაბუებზე;
• დამატებითი დახმარება ბავშვის მოვლისთვის — მშობლის სამუშაოს და მოვალეობების ბალანსის გასაუმჯობესებლად;
• დამატებითი შვებულება ავადმყოფი ბავშვის მოვლისას — მარტოხელა მშობლების მოქნილობისათვის.

საქართველოში არსებული მდგომარეობა 2025 წელს: 75 მუნიციპალიტეტიდან მხოლოდ 25-ში მოქმედებს სპეციალური პროგრამა მარტოხელა მშობლებისთვის და მათგან მხოლოდ 4-ში – მარტოხელა დედებისთვის. ცნობისთვის, საქართველოში დღესდღეობით ბევრი მარტოხელა დედა ჯერაც სტატუსის გარეშეა, რის გამოც კარგავს ისედაც მწირ დახმარებას სახელმწიფოს მხრიდან.

არსებული დახმარებები:

• სოციალური მომსახურების სააგენტოსგან ზოგადი დახმარებები — ფინანსური, მედიკამენტური და სხვა;
• ჯანმრთელობის სამინისტროს პროგრამები — დედათა და ბავშვთა ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად.

შეზღუდვები:

• დახმარება არ არის საკმარისი მარტოხელა დედების საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად;
• სტატისტიკის ნაკლებობა ართულებს რეალური საჭიროებების შეფასებას;
• დახმარება დამოკიდებულია შემოსავალზე, ოჯახურ მდგომარეობასა და სხვა ფაქტორებზე.

რეკომენდაციები:

• მიმართეთ სოციალური მომსახურების სააგენტოს ან ადგილობრივ თვითმმართველობას;
•  შეავსეთ განაცხადი და წარადგინეთ საჭირო დოკუმენტაცია;
• იცოდეთ თქვენი უფლებები — საჭიროების შემთხვევაში გამოიყენეთ იურიდიული დახმარება.

მარტოხელა დედის სტატუსი კანონით განისაზღვრება:

• არ იმყოფება ქორწინებაში;
• ჰყავს 18 წლამდე შვილი;
• ბავშვის დაბადების მოწმობაში მამა მითითებული არ არის;
• მეორე მშობელი გარდაცვლილია/უცნობია/დაკარგულია.